Từ năm 2021 đến nay, Bộ Tài chính đã nhiều lần gửi công văn đến UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Bộ Tư pháp, Bộ Công an về việc chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản.

Nhiều UBND cấp tỉnh cũng xây dựng đề án chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản và đạt được một số kết quả nhất định. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn phát sinh vướng mắc gây khó khăn trong công tác quản lý.

Thông qua quá trình rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, Bộ cho biết sẽ sửa đổi, bổ sung để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ với các văn bản đang lưu hành.

Hiện nay, Nghị định số 12/2015/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi bổ sung Điều 18 và Điều 17 (Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015) sửa đổi, bổ sung Điều 12 Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính nêu rõ trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá đất hoặc giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng đất là giá do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.

Theo quy định này, Bảng giá đất của UBND cấp tỉnh là căn cứ tính thuế đối với trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định.

Bảng giá đất được UBND cấp tỉnh ban hành 5 năm/lần. Ảnh: Đức Anh.

Căn cứ Luật đất đai 2013, UBND cấp tỉnh có trách nhiệm ban hành Bảng giá đất 5 năm/lần và hệ số điều chỉnh giá đất hàng năm.

Để đảm bảo công khai, minh bạch trong công tác quản lý nhà nước về hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản, Tổng Cục thuế đề nghị UBND cấp tỉnh ban hành Bảng giá đất (gồm hệ số điều chỉnh giá đất) nhằm tạo điều kiện cho công tác tính thuế.

Đối với vị trí đất, đoạn đường, đường chưa có giá theo Bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành, UBND cấp tỉnh cần chỉ đạo Sở tài nguyên và môi trường phối hợp cơ quan liên quan rà soát, tham mưu để kịp thời ban hành Quyết định điều chỉnh, bổ sung Bảng giá đất sao cho hợp lý với giá giao dịch thực tế trên thị trường và giá bán ra của chủ đầu tư.

Trường hợp chưa ban hành thì yêu cầu chủ đầu tư trên địa bàn công khai giá bán theo quy định và thông báo cho các tổ chức, cá nhân có liên quan khi thực hiện các giao dịch về bất động sản hình thành trong tương lai cũng như khi kê khai nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng bất động sản.

Đối với trường hợp hồ sơ chuyển nhượng bất động sản nộp tại cơ quan tiếp nhận hồ sơ theo cơ chế một cửa liên thông, cơ quan này có trách nhiệm phổ biến luật, tuyên truyền, hướng dẫn người nộp thuế rõ vị trí, đường phố, cách xác định và áp dụng cụ thể giá từng loại bất động sản (bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định của UBND cấp tỉnh) để tổ chức, cá nhân hiểu và kê khai đúng nghĩa vụ tài chính liên quan đến chuyển nhượng bất động sản.

Nhằm tránh thất thu thuế, Sở Tài nguyên và Môi trường cần chủ trì phối hợp các cơ quan liên quan thường xuyên khảo sát để xây dựng cơ sở dữ liệu giá giao dịch từ chuyển nhượng bất động sản, từ đó làm căn cứ, tham mưu UBND cấp tỉnh xác định hệ số điều chỉnh giá đất hàng năm sát với giá giao dịch thực tế trên thị trường bất động sản.

Bộ Tài chính sẽ chỉ đạo cơ quan thuế cung cấp cơ sở dữ liệu mà người nộp thuế đã kê khai trong trường hợp phát sinh biến động về giá cao hơn giá UBND đã ban hành (bao gồm cả hệ số điều chỉnh giá đất) cho các cơ quan liên quan để tham mưu cho UBND cấp tỉnh ban hành bảng giá mới cũng như hệ số điều chỉnh kịp thời.