Giao dịch khối ngoại đang trở thành nốt trầm trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm nay. Kể từ đầu năm, dòng tiền nước ngoài đã rút khỏi thị trường 20.978 tỷ đồng tính riêng trên sàn HoSE.

Đáng chú ý, xuyên suốt gần một tháng giao dịch trở lại đây, các nhà đầu tư nước ngoài luôn duy trì trạng thái bán ròng bất chấp xu hướng VN-Index. Kết thúc phiên 14/12, khối ngoại đã bán ròng 358 tỷ đồng trên HoSE, kéo dài chuỗi bán lên con số 12 phiên.

Giá trị bán ròng ở mức thấp

Theo bà Hoàng Việt Phương, Giám đốc Trung tâm phân tích và tư vấn đầu tư Công ty Chứng khoán SSI, giá trị bán ròng của khối ngoại trên thị trường Việt Nam vẫn ở mức thấp so với các thị trường khác nếu tính cho 11 tháng từ đầu năm.

Cụ thể, trong khu vực Đông Nam Á, xu hướng rút ròng của khối ngoại nổi bật nhất diễn ra ở thị trường Thái Lan lên tới 5,4 tỷ USD; Indonesia là 877 triệu USD; Philippines là 855 triệu USD trong khi Việt Nam mới là 544 triệu USD. Trong khi đó, dòng tiền đầu tư toàn cầu năm 2023 chảy mạnh vào các thị trường lớn như Mỹ và Nhật Bản và rút mạnh ở thị trường Trung Quốc.

Theo chuyên gia, động thái bán ròng mạnh đến từ sự đảo chiều của các quỹ ETF và xu hướng rút ròng chung của các quỹ đầu tư đa quốc gia khi rút khỏi các thị trường mới nổi. Trong khi đó, nhóm quỹ chủ động ở Việt Nam gần như chỉ rút ròng nhẹ trong 4 tháng qua.

Khối ngoại bán ròng mạnh mẽ từ đầu quý II đến nay. Ảnh: YSRadar.

Nguyên nhân đến từ chênh lệch lãi suất thực của Mỹ và các quốc gia còn lại, bên cạnh chính sách tiền tệ của Việt Nam phân kỳ với chính sách tiền tệ của Mỹ và một phần đến từ hoạt động chốt lời sau giai đoạn mua ròng mạnh giai đoạn tháng 11/2022 đến tháng 1/2023 với tổng giá trị lên đến 32.500 tỷ đồng.

“Cũng có thể thấy khối ngoại bán ròng từ đầu năm tập trung ở một số mã cổ phiếu nhất định và phản ánh phần nào hoạt động tái cơ cấu danh mục”, bà Phương nhận định.

Từ đầu quý II đến nay, tỷ trọng giao dịch của khối ngoại duy trì ổn định quanh ngưỡng 8% và có tác động không lớn đến thị trường về mặt điểm số nhưng ảnh hướng tâm lý đến các nhà đầu tư cá nhân trong nước khiến thị trường rơi vào trạng thái thận trọng.

Ở một góc nhìn khác, trong bối cảnh xu hướng cắt giảm lãi suất rõ ràng và mạnh mẽ hơn, hoạt động tái cơ cấu danh mục của khối ngoại có thể tạo dư địa cho kỳ vọng về trung hạn khi dòng tiền đầu tư vào thị trường Việt Nam được hưởng lợi trở lại từ xu hướng chuyển dịch sang thị trường đang phát triển.

Điểm sáng nằm ở môi trường vĩ mô

Đối với kỳ vọng trong thời gian tới, vị chuyên gia đến từ SSI Research cho biết tỷ trọng phân bổ tài sản vào các quỹ cổ phiếu đang ở mức tương đương với trung bình 5 năm (khoảng 55%).

Điều này đồng nghĩa dòng tiền vào cổ phiếu vẫn có khả năng bứt phá, đặc biệt từ việc tái cơ cấu của các quỹ tiền tệ (vào ròng lên tới 1.300 tỷ USD trong năm 2023) nếu xu hướng cắt giảm lãi suất từ các nước phát triển, đặc biệt là Mỹ rõ ràng và mạnh mẽ hơn. Đây có thể là động lực giúp thị trường mới nổi và cả Việt Nam được hưởng lợi.

“Điểm sáng của thị trường chứng khoán Việt Nam sẽ đến từ môi trường vĩ mô ổn định, tỷ giá và lạm phát được kiểm soát, chính sách tiền tệ thuận lợi, mặt bằng lãi suất đang ở mức thấp trong lịch sử. Tiêu dùng trong nước vẫn còn tiềm năng lớn để phát triển khi cơ cấu dân số vẫn trong giai đoạn vàng và dòng vốn FDI tích cực nhờ xu hướng chuyển dịch và lợi thế từ câu chuyện Trung Quốc +1”, bà Phương đánh giá.

Tuy nhiên, để thu hút dòng vốn ngoại một cách dài hạn, bên cạnh việc được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi để có thể kích hoạt một lượng vốn quỹ ETF và chủ động, thị trường chứng khoán cần phát triển một cách sâu rộng hơn.

Trong đó, cần đẩy mạnh số lượng doanh nghiệp niêm yết trên sàn nhằm đa dạng hóa các ngành nghề niêm yết và từ đó các doanh nghiệp cũng sẽ giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng, tăng tỷ lệ tham gia của các nhà đầu tư tổ chức (bao gồm cả quỹ hưu trí) để giúp thị trường ổn định hơn.