Hầu hết doanh nghiệp Nhà nước đều ghi nhận nợ phải thu, nợ phải trả, khó đòi tăng. Ảnh: Lê Hiếu.

Chính phủ vừa có báo cáo gửi Quốc hội về hoạt động đầu tư, quản lý, sử dụng vốn Nhà nước tại doanh nghiệp trong phạm vi toàn quốc năm 2021. Theo đó, tính đến cuối năm 2021, cả nước có 826 doanh nghiệp có vốn góp của Nhà nước, gồm 673 doanh nghiệp Nhà nước và 153 doanh nghiệp có cổ phần, vốn góp của Nhà nước.

Tổng tài sản của các doanh nghiệp này gần 3,7 triệu tỷ đồng, tăng 2% so với năm 2020. Vốn chủ sở hữu 1,8 triệu tỷ đồng, tăng 3% so với năm 2020. Tổng doanh thu đạt 2,1 triệu tỷ đồng, tăng 8% so với năm 2020. Lãi phát sinh trước thuế đạt hơn 205.000 tỷ đồng, tăng 25% so với năm 2020.

Riêng 673 doanh nghiệp Nhà nước có tổng tài sản hơn 3,4 triệu tỷ đồng, tăng 1% so với năm 2020. Vốn chủ sở hữu hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tăng 3%. Tổng doanh thu của 673 doanh nghiệp Nhà nước đạt hơn 2 triệu tỷ đồng, tăng 8% so với năm 2020. Lãi phát sinh trước thuế đạt gần 200.000 tỷ đồng, tăng 25%. Năm 2021, các doanh nghiệp này đóng góp vào ngân sách hơn 316.000 tỷ đồng, tăng 6% so với năm 2020.

Tuy nhiên, trong tổng số 673 doanh nghiệp, có 58/673 doanh nghiệp có lỗ phát sinh, với tổng số lỗ là 15.785 tỷ đồng. Ngoài ra, còn có 138/673 doanh nghiệp lỗ lũy kế với tổng số lỗ lũy kế là 50.125 tỷ đồng.

Báo cáo của Chính phủ cũng phân tích tình hình tài chính và kết quả hoạt động của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, công ty mẹ – công ty con với 75 doanh nghiệp. Khối doanh nghiệp này nắm tổng tài sản là 2,7 triệu tỷ đồng.

Các doanh nghiệp trên có nợ phải trả hơn 1,3 triệu tỷ đồng, giảm 2% so với năm 2020, chiếm 50% tổng nguồn vốn của các tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ – con.

Các tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ – con có số tổng doanh thu lớn tập trung chủ yếu ở các doanh nghiệp có quy mô lớn như Tập đoàn Điện lực Việt Nam (441.000 tỷ đồng); Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (381.000 tỷ đồng); Tập đoàn Công nghiệp Viễn thông quân đội (149.000 tỷ đồng); Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (114.000 tỷ đồng)…

Chính phủ cho biết lỗ phát sinh theo báo cáo hợp nhất của 5 tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ – con là 1.830 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH MTV Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM lỗ phát sinh 771 tỷ đồng; Tổng công ty Đường sắt lỗ phát sinh 518 tỷ đồng… Ngoài ra, lỗ phát sinh theo báo cáo của 5 công ty mẹ là 2.369 tỷ đồng.

Báo cáo hợp nhất có 16 tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ – con còn lỗ lũy kế 14.703 tỷ đồng và 9 công ty mẹ lỗ lũy kế 5.532 tỷ đồng. Đơn cử: Tập đoàn Hóa chất (2.612,7 tỷ đồng); Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (1.822 tỷ đồng); Tổng công ty Cà phê (453 tỷ đồng); Công ty TNHH MTV Đầu tư Tài chính Nhà nước TP.HCM (426 tỷ đồng)…

Theo đánh giá của Chính phủ, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước chưa xứng với nguồn lực nắm giữ. Hiệu quả đầu tư trong thời gian qua chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng khi phê duyệt dự án, dự án có vốn đầu tư lớn nhưng không thành công, rủi ro cao; một số dự án có lỗ lũy kế lớn, lỗ liên tiếp trong nhiều năm, phương thức tái cấu trúc chưa hiệu quả…