Theo báo cáo cập nhật ngành ngân hàng của Trung tâm Phân tích thuộc Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), thị phần tín dụng của nhóm ngân hàng tư nhân trong 5 năm qua đang tăng nhanh trong khi miếng bánh của các ngân hàng quốc doanh lại bị thu thẹp.

Theo thống kê của VDSC, tốc tộ tăng trưởng tín dụng bình quân giai đoạn 2016-2020 của toàn ngành ngân hàng là 14,6%/năm. Trong nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước, chỉ Vietcombank có tốc độ tăng trưởng cao hơn mức này, đạt 16,2%.

Chuyên gia phân tích của VDSC nhận định Vietcombank duy trì tốt đà tăng trưởng tín dụng nhờ tỷ lệ an toàn vốn (CAR) ổn định và tỷ suất sinh lời trên vốn điều lệ (ROE) cao hơn 20%.

Áp lực tăng vốn với ngân hàng quốc doanh

Với ROE cao, chi phí huy động thấp và dư địa để pha loãng tỷ lệ sở hữu vốn Nhà nước, VDSC nhận định Vietcombank còn nhiều lựa chọn để cải thiện hệ số CAR, duy trì mức chênh lệch dương với tăng trưởng tín dụng của toàn ngành.

Ngược lại, Vietinbank bị hạn chế bởi nền tảng vốn mỏng, tỷ lệ đòn bẩy cao, hiệu quả thấp và không đủ dư địa để pha loãng tỷ lệ sở hữu vốn Nhà nước. Nhà băng này có mức tăng trưởng tín dụng bình quân 5 năm qua ở mức 11,7%, thấp hơn trung bình ngành và mất thị phần tín dụng qua từng năm.

BIDV và Agribank cũng sụt giảm thị phần tín dụng trong 2 năm gần nhất. Đây là hai ngân hàng đang đứng đầu về thị phần tín dụng đến cuối năm 2020 với 13,2%.

Nhóm phân tích nhìn nhận việc tăng vốn, nâng cao hiệu quả kinh doanh là những ưu tiên cần thiết với nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước. Dù vậy, thị phần tín dụng của các ngân hàng này trong ngắn hạn có khả năng duy trì xu hướng giảm do thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng cao.

Theo VDSC, các ngân hàng quốc doanh chủ yếu dựa vào cho vay khách hàng để tăng trưởng dư nợ tín dụng khi giảm đáng kể dư nợ trái phiếu doanh nghiệp.

Tăng trưởng nhờ trái phiếu doanh nghiệp

Trong nhóm ngân hàng tư nhân nắm giữ trên 2% thị phần tín dụng gồm Sacombank, MBBank, Techcombank, VPBank, SHB, ACB, triển vọng tăng trưởng có sự khác biệt theo VDSC. Khẩu vị rủi ro và độ dày vốn được phản ánh thông qua mức tăng trưởng tín dụng bình quân 5 năm 2016-2020 của từng ngân hàng.

Trong đó, Sacombank có mức tăng thấp nhất 14,5% vì quá trình xử lý tài sản, nợ xấu tồn đọng. SHB tăng trưởng tín dụng bình quân 18,8% mỗi năm. Do khác biệt về khẩu vị rủi ro nên ACB chỉ tăng trưởng tín dụng trên mức trung bình ngành là 17,4% dù có hệ số CAR và thanh khoản tốt.

Trong khi đó, Techcombank, MBBank và VPBank là những nhà băng có tốc độ tăng trưởng tín dụng kép hàng năm trên 20% với hệ số an toàn vốn thuộc nhóm đầu.

Riêng trong năm 2020, các ngân hàng có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang trái phiếu doanh nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng khi nhu cầu vay vốn bị ảnh hưởng vid dịch Covid-19.

Thay đổi thị phần tín dụng giai đoạn 2016-2020 của các ngân hàng. Ảnh: VDSC.

Sáu ngân hàng trong nhóm này tăng số dư trái phiếu doanh nghiệp thêm 88 nghìn tỷ đồng trong năm 2020, chiếm tỷ trọng khá lớn trong tăng trưởng tín dụng. Tỷ lệ đóng góp của trái phiếu doanh nghiệp vào tăng trưởng tín dụng năm 2020 trong nhóm dao động từ 20% (MBBank) đến 38% (Sacombank)

Chuyên gia của VDSC nhận định nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào tín dụng. Do đó, để duy trì tốc độ tăng trưởng GDP 6-8% trong những năm tới, ước tính tăng trưởng tín dụng của ngành ngân hàng sẽ ở mức hai chữ số. Công ty dự báo tăng trưởng tín dụng năm 2021 đạt 11,4%-14,7%, trung bình là 13,1%.

Các ngân hàng tư nhân lớn gồm Techcombank, MBBank, VPBank, ACB dự kiến sẽ duy trì xu hướng tăng trưởng tín dụng đạt trên mức trung bình ngành. VDSC dự đoán ACB sẽ duy trì hoạt động cho vay cốt lõi vốn là điểm mạnh của mình, trong khi trái phiếu doanh nghiệp vẫn sẽ đóng góp lớn vào tăng trưởng tín dụng của Techcombank.