Theo số liệu mới nhất vừa được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, đến ngày 30/11 tín dụng đối với nền kinh tế đạt khoảng 13 triệu tỷ đồng, tăng 9,15% so với cuối năm 2022 và thấp hơn so với cùng kỳ các năm.

Trước đó, tính đến ngày 22/11, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống mới chỉ đạt 8,21%. Như vậy chỉ sau hơn một tuần, quy mô tín dụng toàn nền kinh tế đã tăng 112.000 tỷ đồng, tương đương mức tăng gần 1%.

Có thể thấy, các ngân hàng đang tăng tốc giải ngân nhưng tăng trưởng tín dụng toàn nền kinh tế vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm trước và cách xa mục tiêu mà NHNN đề ra hồi đầu năm (14,5%). Ước tính dư địa trong tháng 12, các ngân hàng có thể cho vay thêm 638.000 tỷ đồng.

Theo Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú, nguyên nhân tăng trưởng tín dụng thời gian qua chưa cao tới từ cả yếu tố khách quan và chủ quan.

Bối cảnh kinh tế thế giới tăng trưởng chậm, lạm phát cao, thương mại toàn cầu sụt giảm, giá cả hàng hóa cơ bản biến động mạnh, xung đột địa chính trị, chính sách an ninh lương thực thắt chặt, lãi suất tiếp tục tăng để kiểm soát lạm phát. Bên cạnh đó, đồng USD quốc tế biến động mạnh, tỷ giá tiền tệ nhiều nước mất giá mạnh.

Trong nước, nền kinh tế chịu tác động tiêu cực từ quốc tế song song với những vấn đề nội tại. Các động lực tăng trưởng xuất khẩu, đầu tư, tiêu dùng đều gặp thách thức do cầu thế giới thấp, doanh nghiệp, việc làm khó khăn, đơn hàng, thị trường sụt giảm.

Thị trường tài chính chưa phát triển tương xứng với nhu cầu của nền kinh tế, nhu cầu vốn cho phục hồi kinh tế vẫn tập trung chủ yếu qua kênh tín dụng ngân hàng nên tiềm ẩn rủi ro hệ thống.

Đặc biệt, khó khăn từ thị trường bất động sản tác động đến khả năng hấp thụ tín dụng của nhóm ngành này, trong khi tín dụng cho lĩnh vực thường chiếm khoảng 21% trong tổng tín dụng chung.

Sau thời gian kinh tế gặp khó khăn, mức độ rủi ro của khách hàng bị đánh giá cao hơn. Khi hoạt động của doanh nghiệp khó chứng minh hiệu quả, tổ chức tín dụng rất khó khăn trong quyết định cho vay.

Ngoài ra, Phó thống đốc cho biết qua công tác thanh tra, giám sát cho thấy khách hàng vay có tình hình tài chính kém lành mạnh, sử dụng vốn vay sai mục đích, đầu tư, kinh doanh kém hiệu quả dẫn đến không trả được nợ vay.

Khả năng huy động vốn trung, dài hạn của các tổ chức tín dụng còn thấp so với nhu cầu của nền kinh tế. Nợ xấu có xu hướng tăng tại một số tổ chức tín dụng, làm hạn chế khả năng cấp tín dụng. Công tác xử lý nợ xấu còn khó khăn, vướng mắc.

Bên cạnh đó, Phó thống đốc thẳng thắn chỉ ra nguyên nhân chủ quan ảnh hưởng đến tăng trưởng tín dụng. Đó là mặc dù lãi suất cho vay của các tổ chức tín dụng đã giảm đáng kể trong thời gian qua, tuy nhiên lãi suất cho vay ở một số ngân hàng thương mại còn ở mức khá cao.

Một số ngân hàng thiếu mạnh dạn cấp tín dụng, còn thận trọng, lo sợ nợ xấu tăng. Việc thực hiện cơ chế tài sản đảm bảo còn thiếu linh hoạt, chủ yếu dựa vào tài sản thế chấp, thiếu sự kết nối của khách hàng và ngân hàng để trực tiếp trao đổi, tìm biện pháp tháo gỡ khó khăn về vốn.

Phó thống đốc khẳng định trong thời gian tới, dứt khoát không có chuyện ngân hàng phải xin room tín dụng. NHNN sẽ chủ động triển khai phân bổ hạn mức tín dụng một cách hợp lý nhất dựa trên nhiều yếu tố.

Đồng thời, NHNN sẽ theo dõi sát diễn biến thị trường để kịp thời điều hòa tăng trưởng tín dụng từ ngân hàng thừa sang ngân hàng thiếu hạn mức, đảm bảo cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế, góp phần tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.