Thị trường chứng khoán diễn biến không mấy tích cực 6 tháng đầu năm, đặc biệt là kể từ tháng sau các sự kiện thanh lọc và biến động địa chính trị. Chứng khoán tiếp tục bị bán tháo trong phiên cuối cùng của tháng 6 là điển hình cho xu hướng thị trường.

VN-Index lao dốc về dưới ngưỡng tâm lý quan trọng 1.200 điểm, tương ứng mất hơn 20% giá trị so với thời điểm đầu năm. Thậm chí HNX-Index còn bốc hơi 41,4% và UPCoM-Index rơi 2,14% cùng giai đoạn.

Tuy nhiên, trái ngược với sự ảm đạm về mặt chỉ số, nhà đầu tư nước ngoài đã giao dịch tích cực trở lại sau chuỗi 7 quý bán ròng liên tiếp. Xu hướng giảm bán ròng xuất hiện từ đầu năm và chính thức đảo vị thế kể từ tháng 4 đến nay.

Cụ thể trong quý II, khối ngoại thực hiện mua vào 2,55 tỷ cổ phiếu có trị giá 106.200 tỷ đồng và đối ứng bán ra 2,28 tỷ cổ phiếu có giá trị 95.734 tỷ đồng. Tổng khối lượng mua ròng là 271 triệu cổ phiếu, tương ứng giá trị mua 10.416 tỷ đồng và là con số cao nhất kể từ cuối 2018 đến nay.

Sự đảo chiều của dòng vốn ngoại khá ngoạn mục khi trước đó nhóm nhà đầu tư này từng bán ròng hơn 15.700 tỷ năm 2020 và rút vốn chứng khoán kỷ lục 62.300 tỷ đồng trong năm 2021.

Theo quan sát của VNDirect, hiện tượng này phần lớn là do dòng vốn ETF tăng mạnh (như quỹ đầu tư VNDiamond và Fubon). Điều này cho thấy bối cảnh vĩ mô cũng như định giá thị trường chứng khoán đang hấp dẫn trong mắt những nhà đầu tư nước ngoài.

Thực tế, số liệu từ Bloomberg cho thấy định giá P/E của VN-Index hiện chỉ còn khoảng 13 lần, thấp hơn nhiều so với mức cao 19 lần hồi đầu tháng 4 hay mức bình quân 15 lần trong một thập kỷ gần nhất.

Sự tích cực của dòng vốn ngoại và thanh khoản khối nội đi xuống nghiêm trọng dẫn đến sự thay đổi tỷ trọng giao dịch. Nhà đầu tư nước ngoài đã dần tăng tỷ trọng lên hơn 9% trong các tháng gần đây, trong khi cá nhân trong nước chỉ còn chiếm 82% tổng giao dịch do tâm lý thận trọng.

Tính lũy kế nửa đầu năm, khối ngoại giao dịch khá lớn khi mua vào 211.597 tỷ đồng và bán ra 207.740 tỷ đồng. Giá trị mua ròng tương ứng 3.857 tỷ đồng, trong đó kênh khớp lệnh đạt 3.219 tỷ và kênh thoả thuận thêm 638 tỷ.

Xu hướng ETF ngày càng nở rộ tại Việt Nam khi được rót tiền mạnh, trong đó nổi bật nhất là chứng chỉ quỹ DCVFM VNDiamond ETF (Mã: FUEVFVND). Mã chứng khoán này dẫn đầu danh sách được mua ròng nhiều nhất với giá trị hơn 3.300 tỷ đồng.

Việc khối ngoại ưa thích chứng chỉ quỹ FUEVFVND không quá khó hiểu khi quỹ này sở hữu danh mục gồm nhiều mã cổ phiếu tiềm năng tăng trưởng cao nhưng đã kín room – điều mà nhà đầu tư nước ngoài bình thường khó tiếp cận, trong đó phần lớn lượng tiền vào quỹ này đến từ các nhà đầu tư Thái Lan.

Bộ đôi cổ phiếu phân bón DPM và DCM cũng gây bất ngờ lớn khi được gom ròng 1.360 tỷ và 646 tỷ đồng trong nửa đầu năm. Triển vọng kinh doanh cực kỳ sáng sủa nhờ giá phân bón leo thang trên thế giới là yếu tố thu hút dòng tiền.

Một số mã khác cũng hút ròng hơn nghìn tỷ đồng có thể kể đến tập đoàn bán lẻ MWG, nhà phát triển bất động sản NLG, cổ phiếu dầu khí BSR và mã ngân hàng CTG.

Trong khi chiều ngược lại vẫn ghi nhận cái tên quen thuộc Hòa Phát (HPG). Cổ phiếu ngành thép này vẫn bị bán ròng hơn 2.353 tỷ đồng trong nửa đầu năm, sau khi đã “tháo chạy” hơn 18.900 tỷ đồng trong năm ngoái. Áp lực bán của khối ngoại khiến thị giá HPG rơi về vùng đáy giá 17 tháng và vốn hóa bốc hơi hàng tỷ USD.

Công ty bất động sản đầu ngành Vinhomes (VHM) cũng bị nước ngoài bán ròng lớn hơn 1.000 tỷ đồng do lo ngại triển vọng ngành bị siết chặt, thị giá VHM cũng đi xuống khoảng 23% kể từ đầu năm. Ngoài ra các mã bất động sản NVL, KDH cũng bị suy giảm vốn ngoại.

Danh sách bán ròng còn có sự xuất hiện của 2 đại diện nhóm chứng khoán là SSI và VND, giá trị lần lượt 958 tỷ và 392 tỷ đồng. Thanh khoản và điểm số thị trường lao dốc đã tác động trực tiếp tới triển vọng ngành chứng khoán, dẫn đến việc khối ngoại đẩy mạnh rút tiền khỏi các mã này.