Cô Laima Springe-Janssen, sống tại Đan Mạch, muốn đổi chiếc SUV chạy xăng của mình thành một chiếc xe điện (EV). Cô đã cân nhắc các mẫu xe điện của Volvo và Nissan, nhưng rồi lại quyết định mua một chiếc SUV điện từ BYD, gã khổng lồ EV Trung Quốc.

“Với mức giá khoảng 50.000 USD, chiếc BYD Atto 3 được trang bị mọi tính năng như camera hành trình 360 độ, 2 năm sạc điện miễn phí, và một bộ lốp mùa đông”, cô chia sẻ với AP.

AP nhận xét EV Trung Quốc đang “đánh chiếm” thị trường xe điện châu Âu với tốc độ đáng ngạc nhiên. Những chiếc xe giá rẻ giúp chi phí “chuyển đổi xanh” của người tiêu dùng trở nên bớt đắt đỏ.

Nhưng ngay cả ở thị trường Mỹ, vốn vắng bóng xe điện Trung Quốc, người tiêu dùng cũng hưởng lợi khi cuộc đua trong ngành công nghiệp EV nóng lên.

Các chính quyền địa phương Mỹ đã đưa ra nhiều chính sách nhằm đẩy mạnh tốc độ chuyển đổi sang xe điện. Ảnh: Bloomberg.

Giá xe điện ngày càng thấp

Theo Wall Street Journal, hàng triệu người tiêu dùng trên thế giới đã lựa chọn những chiếc xe điện giá rẻ của Trung Quốc. Nhưng không khó để nhận ra, rất ít xe điện Trung Quốc chạy trên đường phố Mỹ.

Washington đã xây dựng một “pháo đài” ngăn các hãng xe điện đến từ đất nước 1,4 tỷ dân. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế 25% đối với xe điện nhập khẩu Trung Quốc. Đây là một trong những chính sách được Tổng thống đương nhiệm là Joe Biden ủng hộ.

Do vậy, không khó hiểu khi các hãng xe điện của nước này khó có thể cạnh tranh với những phương tiện được sản xuất tại Mỹ, hay nhập khẩu từ các nước thân thiện hơn.

Dù xe điện giá rẻ của Trung Quốc chưa tràn vào thị trường Mỹ, việc nhiều công ty nhảy vào cuộc đua EV cũng đang kéo giá bán đi xuống. Những gã khổng lồ sản xuất xe truyền thống như GM hay Ford đã tìm cách đẩy mạnh xây dựng chuỗi cung ứng pin, phát triển pin giá rẻ nhằm giảm chi phí.

Các chính quyền địa phương Mỹ cũng đang đưa ra những chính sách nhằm đẩy mạnh tốc độ chuyển đổi sang xe điện. Hồi tháng 7, VinFast công bố nhận khoản ưu đãi trị giá 1,2 tỷ USD cho dự án xây dựng nhà máy tại Bắc Carolina.

Với bức tranh thị trường hiện nay, các thương hiệu mới cần mang đến những chiếc xe thú vị cho người tiêu dùng trẻ. Những gì họ cần là công nghệ và mức giá phải chăng

Ông Bill Russo – nhà sáng lập kiêm CEO Automobility

Khoản ưu đãi được ký bởi Thống đốc bang Bắc Carolina Roy Cooper, đưa VinFast trở thành cơ sở sản xuất ôtô điện đầu tiên tại bang này. Hơn nữa, mỗi chiếc xe được sản xuất tại nhà máy VinFast Mỹ dự kiến được miễn thuế lên đến 7.500 USD.

Theo giới chuyên gia, những chính sách này sẽ tiếp thêm nhiệt lượng cho làn sóng xe điện đang bùng nổ trên toàn cầu.

Theo dữ liệu của Oilprice, năm 2022 đánh dấu mức tăng trưởng vượt trội của ngành công nghiệp EV, với doanh số cao hơn 14 triệu chiếc so với cùng kỳ năm ngoái. Xe điện chiếm 14% tổng doanh số xe mới trong năm ngoái, vượt trội so với mức 9% của năm 2021 và 5% năm 2020.

Bước sang năm 2023, nhu cầu xe điện đang chậm lại do triển vọng kinh tế xấu đi và lãi vay tăng cao trên toàn cầu. Theo dữ liệu của Cox Automotive, vào tháng 8 năm nay, các đại lý xe hơi tốn gấp đôi thời gian để bán một chiếc xe điện so với một tháng trước đó. Trong khi đó, xe xăng vẫn bán khá chạy.

Dù xe điện giá rẻ của Trung Quốc chưa tràn vào thị trường Mỹ, việc nhiều công ty nhảy vào cuộc đua EV cũng đang kéo giá bán đi xuống. Ảnh: Bloomberg.

Dù vậy, giới quan sát vẫn lạc quan về triển vọng của xe điện, và tin rằng những cản trở đối với ngành EV hiện nay chỉ là tạm thời. Theo một báo cáo của công ty phân tích dữ liệu GlobalData, lĩnh vực xe điện toàn cầu sẽ mở rộng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 15,9% từ năm 2023 đến năm 2035.

Trong đó, doanh số ôtô điện được dự báo sẽ đạt 44 triệu chiếc vào năm 2035, đánh dấu mức tăng trưởng vượt bậc so với mức 7,3 triệu chiếc được bán vào năm 2022.

Còn theo dự báo của S&P Global, đến năm 2030, cứ 4 chiếc xe được bán ra thì có một xe là xe điện. Theo báo cáo, chính việc các gã khổng lồ xe truyền thống gia nhập cuộc đua xe điện đã báo hiệu sự kết thúc của kỷ nguyên động cơ đốt trong.

Do đó, khi tăng trưởng doanh số xe điện chững lại, nhiều nhà sản xuất đã tranh thủ cơ hội để chiếm một phần miếng bánh. Để mở rộng thị phần, họ bước vào cuộc chiến giá khốc liệt.

Cuộc đua giá bán

Tesla – hãng xe điện giá trị nhất thế giới – là một trong những công ty đã khơi mào cuộc chiến giá. Hãng xe của tỷ phú Elon Musk đang chuyển trọng tâm sang tăng trưởng nhanh nhất có thể, bất chấp việc lợi nhuận có thể lao dốc.

Khi Tesla liên tục hạ giá bán xe trong năm nay, nhiều nhà đầu tư đã lo lắng. Nhưng giờ đây, họ có thể thở phào, thương hiệu này chuẩn bị kết thúc một năm 2023 giao hàng kỷ lục.

Theo cuộc khảo sát của Bloomberg với các chuyên gia phân tích, hãng xe điện có trụ sở tại Austin ước tính đã giao gần 483.200 xe trong quý IV. Điều này có nghĩa là Tesla có thể vượt mục tiêu bán ra 1,8 triệu xe, và đánh dấu mức cao kỷ lục của công ty này.

Trên thực tế, các đợt giảm giá bán được đưa ra khi thị phần của Tesla đang thu hẹp đáng kể. Thị phần của hãng đạt 50% trong quý III/2023, giảm từ mức 62% của quý I và là mức thấp nhất cho đến nay.

Hồi đầu năm 2023, gã khổng lồ xe hơi Đức Volkswagen cũng giới thiệu một chiếc hatchback cỡ nhỏ chạy pin với giá khởi điểm khoảng 26.600 USD hoặc thấp hơn. Kế hoạch sản xuất là trong năm 2026.

Giới quan sát nhận định đây là một cú dằn mặt với Tesla, khi hãng này đã nói về một chiếc xe điện có giá khoảng 25.000 USD từ nhiều năm nay, nhưng chưa thể biến lời nói thành hiện thực.

Khi VinFast giới thiệu mẫu xe điện cỡ nhỏ nhất – VF 3, người tiêu dùng cũng đặt kỳ vọng rằng chi phí “chuyển đổi xanh” của họ sẽ giảm đi đáng kể. Trả lời phỏng vấn CNBC hồi tháng 7/2023, bà Lê Thị Thu Thủy, Giám đốc điều hành toàn cầu của VinFast, cho biết hãng xe này là công ty duy nhất trên thị trường có dải sản phẩm trải dài từ những chiếc xe mini đến các mẫu SUV cỡ lớn.

Giá xe điện rẻ hơn sẽ giúp chi phí chuyển đổi sang “giao thông xanh” của người tiêu dùng giảm đi. Ảnh: VinFast, Volkswagen.

“Tại những thị trường trưởng thành như Mỹ, các nhóm người tiêu dùng rất đa dạng và cởi mở với thương hiệu nước ngoài. Những hãng xe châu Á, nhất là các hãng đến từ Nhật Bản và Hàn Quốc, đã thâm nhập và cạnh tranh thành công tại Mỹ”, ông Bill Russo – nhà sáng lập kiêm CEO Automobility – trả lời Tri thức – Znews.

“Với bức tranh thị trường hiện nay, các thương hiệu mới cần mang đến những chiếc xe thú vị cho người tiêu dùng trẻ. Những gì họ cần là công nghệ và mức giá phải chăng”, ông nói thêm.

Câu chuyện không chỉ dừng lại ở cuộc đua về giá xe. Cùng với số lượng startup về hạ tầng sạc tăng lên, các hãng xe điện tung ra chính sách miễn phí sạc, ngay cả những gã khổng lồ dầu khí cũng đang tìm cách tích hợp các cây sạc điện vào những trạm xăng có sẵn.

Khi ngày càng nhiều công ty nhảy vào thị trường xe điện và sạc điện, chi phí để sở hữu và “nuôi” xe của người tiêu dùng từ đó cũng giảm đi.

Trở lại với câu chuyện của cô Laima Springe-Janssen, sau khi mua chiếc BYD Atto 3, chồng cô đang cân nhắc mua thêm một chiếc BYD khác, thay thế chiếc xe xăng đang dùng đến từ Skoda, thương hiệu xe của Cộng hòa Séc, trực thuộc Volkswagen.