Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã có dấu hiệu khởi sắc trong tháng 3 sau khi Nghị định 08/2023 về việc sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế.có hiệu lực. Tuy nhiên, bước sang tháng 4, thị trường lại chứng kiến sự trầm lắng khi không có đợt phát hành riêng lẻ mới nào được thực hiện.

Bên cạnh đó, hoạt động mua lại trước hạn cũng có sự chững lại, với hơn 4.833 tỷ đồng TPDN riêng lẻ được mua lại trước hạn trong tháng, nâng tổng giá trị mua lại trước hạn trong 4 tháng đầu năm lên hơn 39.388 tỷ đồng.

Trong khi đó, hoạt động đàm phán thay đổi điều khoản giữa tổ chức phát hành và trái chủ diễn ra tích cực hơn trong tháng 4, đã có nhiều tổ chức phát hành đạt được đồng thuận với trái chủ về gia hạn thời hạn trái phiếu.

Công ty Chứng khoán VNDirect thống kê có trên 20 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn thời hạn trái phiếu với trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

Tuy vậy, sang tháng 5, áp lực TPDN riêng lẻ đáo hạn sẽ tiếp tục gia tăng, trong khi danh sách các doanh nghiệp chậm thanh toán theo công bố của HNX cũng gia tăng.

Nhóm phân tích của VNDirect ước tính có khoảng 17.900 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ sắp đáo hạn trong tháng này, tăng 12,6% so với tháng 4 (số liệu đã loại trừ các trái phiếu được mua lại trước hạn đến ngày 24/4).

Toàn thị trường có khoảng 57 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc TPDN theo thông báo của HNX.

Tổng dư nợ của các doanh nghiệp này vào khoảng 152.700 tỷ đồng, chiếm khoảng 13,9% dư nợ trái phiếu riêng lẻ toàn thị trường. Trong đó, nhóm doanh nghiệp bất động sản chậm thanh toán chiếm 11,1% dư nợ toàn hệ thống.

Cũng theo VNDirect, hơn 45.200 tỷ đồng TPDN của các doanh nghiệp trong danh sách trên sẽ đáo hạn trong năm nay, chiếm khoảng 19,4% tổng giá trị đáo hạn toàn thị trường cả năm.

Ngày 23/4 vừa qua, NHNN đã ban hành Thông tư 03/2023 quy định ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN về quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp đến hết năm 2023.

VNDirect đánh giá đây là một cách để các ngân hàng có thể thúc đẩy tăng trưởng cho vay qua việc mua trái phiếu doanh nghiệp, trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng còn yếu (xấp xỉ 2% tính đến cuối quý I) và thanh khoản tại ngân hàng đang dư thừa.

Động thái này một phần giúp tăng lực cầu trên thị trường trái phiếu, có lợi cho các ngân hàng hoạt động mạnh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Tuy nhiên, nhóm chuyên gia cho rằng điều này còn tùy vào khẩu vị rủi ro, nhất là trong bối cảnh hiện tại các ngân hàng này cũng ưu tiên việc quản trị rủi ro/cân bằng chất lượng tài sản hơn mục tiêu tăng trưởng. Điều kiện kèm theo sẽ phần nào làm giảm rủi ro tín dụng/rủi ro chất lượng tài sản cho các ngân hàng khi mua lại trái phiếu của các doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm bất động sản.