Thời gian này 5 năm trước, Steve Jobs đã từ chức CEO của Apple sau 14 năm đưa công ty từ bờ vực phá sản đến đỉnh cao vinh quang. Ông đã đích thân chọn Tim Cook làm CEO mới và qua đời 6 tuần sau đó. Vậy, Apple đã thay đổi ra sao dưới sự lèo lái của Tim Cook trong 5 năm qua?

Kết quả kinh doanh ấn tượng

Trong 5 năm làm CEO, Tim Cook đã giúp Apple tăng gần gấp đôi doanh thu và lợi nhuận, lên tương ứng 234 tỷ và 53 tỷ USD. Mặc dù kết quả kinh doanh của một số quý gần đây có xu hướng đi xuống, nhìn chung thành tích trong 5 năm qua là rất ấn tượng.

Apple đã bán được chiếc iPhone thứ một tỷ trong mùa hè này, chưa đầy một thập kỷ sau khi ra mắt. Con số này thấp hơn toàn bộ điện thoại Android cộng lại, nhưng là kết quả phi thường với một dòng sản phẩm cao cấp duy nhất. Chỉ trong quý cuối cùng của năm ngoái, doanh số iPhone đã vượt qua tổng doanh số của cả năm 2011, năm cuối cùng Steve Jobs còn tại vị.

Cải tiến sản phẩm cốt lõi

Tim Cook đã thay đổi sản phẩm cốt lõi của Apple theo những cách mà chưa chắc Steve Jobs sẽ làm. Dù vậy, những thay đổi này đã đem lại thành quả tích cực. Trong năm 2014, Tim Cook đã ra mắt chiếc iPhone 6 Plus có màn hình lớn như các điện thoại của Samsung. Doanh số của sản phẩm này sau đó đã tăng vọt. Các sản phẩm khác như iPhone 6S và iPhone SE cũng bán rất chạy.

Màn hình lớn của iPhone 6 Plus là một cải tiến nổi bật dưới thời Tim Cook. Ảnh: TheVerge.

Tim Cook cũng ra mắt iPad Pro 13 inch với bàn phím rời – thứ mà Steve Jobs cho là không cần thiết, và bút cảm ứng – thứ mà Steve Jobs rất ghét và thậm chí chế giễu ý tưởng này trong buổi ra mắt chiếc iPhone đầu tiên. Năm nay, Tim Cook tiếp tục giới thiệu mẫu iPad Pro nhỏ hơn. Sản phẩm này bán chạy ở phân khúc khách hàng doanh nghiệp, nhưng chưa thể giúp đảo ngược đà lao dốc của doanh số iPad. Tim Cook cũng cho ra mắt Apple TV, nhưng thiết bị này không tạo được đột phá trong thị trường đầu đọc TV cạnh tranh.

Sản phẩm mới chưa thành công

Khi Steve Jobs còn làm CEO, ông đã khiến cả thế giới công nghệ kinh ngạc với hàng loạt sản phẩm đột phá: iMac, iPod, iPhone, MacBook Air và iPad. Nhưng Apple dưới thời Tim Cook thì chưa làm được điều đó.

Canh bạc phần cứng lớn nhất của Tim Cook – Apple Watch – đã thống trị thị trường đồng hồ thông minh toàn cầu khi ra mắt vào năm ngoái. Nhưng nó chưa trở thành sản phẩm công nghệ phổ biến như các bậc tiền bối của mình. Trong khi đó, dòng sản phẩm Mac đang tỏ ra đình trệ. Thiết bị Mac mới duy nhất được ra mắt gần đây là MacBook, nhưng sản phầm này bị nhiều người dùng đánh giá là đắt đỏ, chậm và bất tiện.

Apple Watch chưa đạt đến tầm như các đàn anh của mình. Ảnh: TheVerge.

Apple Pay, hệ thống thanh toán di động cho iPhone và Apple Watch, đang có những bước tiến nhất định. Nhưng thành công của sản phẩm này sẽ phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài, ví dụ như các công ty bán lẻ.

Apple Music, dịch vụ streaming mới của Apple, bị nhiều người dùng chỉ trích là khó sử dụng và dễ nhầm lẫn. Apple cũng giới thiệu 3D Touch, công cụ cảm ứng lực trên iPhone, được dùng để thao tác nhanh các ứng dụng như email mà không cần mở chúng, nhưng sản phẩm này không được người dùng nhiệt tình đón nhận.

Tuy nhiên, nói cho công bằng, Tim Cook phải đối mặt với những thách thức mà thời Steve Jobs không có. Thứ nhất, nền kinh tế toàn cầu vẫn đang trong giai đoạn khó khăn. Thứ hai, Tim Cook phải cạnh tranh với các hãng điện thoại Android và một Samsung lớn mạnh hơn thời Steve Jobs. Thị trường smartphone ở các nước phát triển đã bão hòa, trong khi chu kỳ thay thế PC và máy tính bảng đang trở nên dài hơn.

Cuối cùng, cần nhớ rằng thành công của Steve Jobs không đến sau một đêm. Mặc dù được ra mắt vào năm 2001, iPod chỉ thực sự cất cánh vào năm 2004-2005. Và phải mất vài năm sau khi ra mắt vào năm 2007, doanh số iPhone theo quý mới bắt đầu chạm mốc hai con số.

Dấu ấn cá nhân

Đổi mới thực sự của Tim Cook là nỗ lực mở rộng thị trường cho Apple. Ông đã làm việc không mệt mỏi để tăng cường sự hiện diện của Apple ở Trung Quốc, bất chấp sự cạnh tranh gay gắt từ các công ty nội địa của nước này. Tim Cook còn làm một điều mà Steve Jobs chắc chắn sẽ phản đối. Ông đã hợp tác với các công ty như IBM, Cisco và Box để bán thiết bị của Apple cho nhiều công ty lớn, bằng cách tạo ra các ứng dụng và công cụ chuyên biệt cho họ.

Tim Cook dành sự quan tâm lớn cho thị trường Trung Quốc. Ảnh: IBtimes.

Một dấu ấn nổi bật khác của Tim Cook là cam kết bảo mật dữ liệu của khách hàng. Đầu năm nay, ông đã từ chối Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) khi họ yêu cầu mở khóa iPhone của một kẻ tình nghi giết người. Ông cho rằng bất cứ phần mềm nào Apple tạo ra để mở khóa có thể rơi vào tay những kẻ xấu và ảnh hưởng đến hàng triệu khách hàng.

Với việc doanh số iPhone liên tục sụt giảm trong những quý gần đây, và nhiều khả năng tiếp diễn trong thời gian tới, Apple cần một sản phẩm đột phá để vực dậy tình hình tài chính của công ty. Apple đang tích cực phát triển các lĩnh vực mới như thực tế ảo, trí tuệ nhân tạo, và ôtô. Nhưng sẽ phải mất một thời gian dài để các dự án tiềm năng trên cho ra kết quả.