Thị trường chứng khoán (TTCK) đang diễn biến ngoài dự báo của hầu hết đơn vị phân tích, biến động thất thường có đóng góp đáng kể từ dòng tiền của nhà đầu tư mới (F0), lực lượng mà nhiều chuyên gia chứng khoán cho rằng sẽ tiếp tục dẫn dắt biến động thị trường thời gian tới.

Nhà đầu tư F0 dẫn dắt cuộc chơi

Có một mối tương quan thú vị giữa TTCK và giãn cách xã hội, đó là tài khoản chứng khoán mở mới lại tăng mạnh mỗi lần khi có đợt dịch bùng phát. Số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân mở mới trong tháng 5 đạt mức kỷ lục 113.543 đơn vị khi dịch bùng phát lần thứ 4, đưa tổng số lượng từ đầu năm lên gần 480.000 tài khoản.

Lực lượng F0 với số lượng đông đảo các cá nhân trong nước đang thể hiện sức mạnh vượt trội, có thể “cân” hết lượng bán ròng khoảng 30.000 tỷ đồng của khối ngoại từ đầu năm. Lượng mua mới cũng giúp thị trường chung ghi nhận các mức kỷ lục về chỉ số và thanh khoản.

“TTCK đang được dẫn dắt bởi dòng tiền của F0 rất rõ và tiền này là tiền tươi thóc thật, trên 2 quan điểm rõ ràng là họ vẫn mua ròng theo tháng và tổng lượng giao dịch ký quỹ (margin) không tăng nhiều”, ông Huỳnh Minh Tuấn, Giám đốc môi giới Hội sở Chứng khoán Mirae Assets, nhận định.

VN-Index tăng nóng thời gian qua chủ yếu do dòng tiền mới đổ mạnh vào thị trường. Ảnh: Tradingview.

Số liệu thống kê từ đầu tháng 5 đến nay cho thấy giá trị giao dịch của các cá nhân trong nước chiếm đến 87% tổng giá trị giao dịch. Trong khi tỷ trọng giao dịch của nhóm tổ chức nước ngoài chưa đến 7%, dẫn đến vị thế đầu tư của khối ngoại gần như giảm hẳn so với nhà đầu tư nội.

Dư nợ margin tại cuối tháng 5 vào khoảng 112.100 tỷ đồng, tăng 10.700 tỷ so với cuối quý I. Gần đây, lượng margin tại các công ty có dấu hiệu chạm trần, cho thấy lượng tiền vào thị trường là “tiền tươi” của nhà đầu tư mới.

Ông Vicente Nguyen, Giám đốc một quỹ đầu tư 60 triệu USD, nhận định nhà đầu tư F0 đã giúp cho thị trường tăng trưởng vượt bậc, giúp cho những doanh nghiệp huy động được một nguồn vốn. Lớp nhà đầu tư này vẫn sẽ là nội lực giúp thị trường tăng trưởng trong thời gian tới, cũng như số lượng F0 còn tiếp tục tăng lên.

“Tôi không nghĩ họ sẽ chóng đến rồi chóng đi. Những người đầu tư để tìm kiếm lợi nhuận ngắn hạn có thể rời bỏ thị trường nhưng cũng có các nhà đầu tư khác, thường là nhân viên công sở sẽ ở lại lâu hơn vì họ còn trẻ và ham muốn làm giàu, ham muốn học hỏi từ thị trường này”, ông Vicente nói thêm.

Đồng quan điểm, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc tư vấn đầu tư MBKE Việt Nam, cho rằng thời gian tới nhà đầu tư F0 vẫn đóng vai trò chủ đạo, tuy nhiên điều này cũng còn phụ thuộc vào tốc độ mở mới tài khoản và tham gia của các nhà đầu tư mới khác, trước áp lực từ khối ngoại bán ròng mạnh nhất lịch sử và các tổ chức khác mua bán thận trọng.

Giải mã các F0 chứng khoán

Ông Khánh cho rằng F0 thường được nhắc đến là các nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ, tuy nhiên, thị trường vẫn có các tổ chức không chuyên, các doanh nghiệp không liên quan đến tài chính cũng tham gia đợt này. “Lính mới trên thị trường thì độ tuổi hay ngành nghề nào cũng có, kể cả thất nghiệp”.

Chuyên gia từ MBKE nhận thấy nhà đầu tư mới giai đoạn này có tỷ suất sinh lời tốt hơn bởi có “máu liều” hơn. Họ cũng thích nghe ngóng thông tin, thích được “phím hàng” bất kể từ nguồn nào, thích tham gia đội nhóm tín hiệu, thích giàu nhanh và do đó cũng dễ bị “lùa gà” hơn.

Đồng quan điểm, ông Vicente thấy nhà đầu tư F0 đến từ mọi tầng lớp, từ ít tiền đến nhiều tiền, từ ít kiến thức đến nhiều kiến thức, từ nhân viên đến lãnh đạo cao cấp của các tập đoàn.

Việc lãi suất ngân hàng thấp cộng thêm lợi nhuận hấp dẫn từ thị trường chứng khoán trong suốt hơn 1 năm qua đã kéo họ vào để tìm kiếm lợi nhuận.

Hiện Việt Nam có hơn 3,25 triệu tài khoản chứng khoán (3,2% dân số). Ảnh: Quỳnh Trang.

“Xuất phát từ nhiều tầng lớp khác nhau nên nguồn tiền cũng khác nhau. Nếu các bạn F0 là nhân viên công sở thì nguồn tiền có thể là từ tiền lương, tiền tiết kiệm để dành trong nhiều năm. Nếu F0 là những tiểu thương thì tiền có thể từ nguồn gửi ngân hàng hoặc kinh doanh nhỏ lẻ. Nếu F0 là những lãnh đạo cao cấp thì nguồn tiền của họ sẽ rất đa dạng, từ thu nhập kinh doanh, từ bất động sản, từ lương thưởng và tiết kiệm sau hàng chục năm”, giám đốc quỹ đầu tư chia sẻ.

Còn theo ông Tuấn, tùy theo giai đoạn và vị thế mà có các lớp F0 khác nhau. Một lớp nhà đầu tư mới “thuần chất” nhất được hình thành trong giai đoạn giãn cách xã hội như dân văn phòng (chiếm chủ đạo) tới các ngách kinh doanh đa ngành nghề và trọng yếu ở mảng F&B, khách sạn, du lịch…

Một lớp nhà đầu tư khác từng trải hơn, họ là lực lượng từng nếm trải sự khắc nghiệt của thị trường ở giai đoạn đại khủng hoảng kinh tế 2007-2008 hay 2010-2012 và giờ quay lại thị trường với tâm thế thận trọng.

Tồn tại những F0 cá mập

Thế nhưng để lột tả hết nhóm nhà đầu tư mới, ông Tuấn cho rằng cần phải kế đến một lực lượng cực kì chuyên nghiệp và khổng lồ. “Tạm gọi với tên rất thời sự là F0 cá mập. Họ gia nhập thị trường để định hình cuộc chơi đầy chủ động, cùng tiềm lực tài chính mạnh và tư duy đầu tư vượt trội”.

Giám đốc môi giới tại Mirae Asset nhìn nhận lớp nhà đầu tư này là những đại gia, những tổ chức đầu tư chuyên nghiệp và gia nhập thị trường để tìm kiếm cơ hội một cách rõ ràng và chủ động nhất. Họ có thể thiếu kiến thức và trải nghiệm nhưng lại có tiền để trang bị đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, đánh giá mục tiêu một cách chi tiết nhất không thua kém một bộ phân phân tích nào.

“Nhóm F0 cá mập này thừa tinh vi để ẩn mình dưới những tài khoản ẩn danh cá nhân, hơn là xuất hiện như một tổ chức đầu tư chuyên nghiệp. Tuy nhiên, khi đã là cá mập thì rất khó giấu mình nếu nhìn vào quy mô lệnh, nhìn vào sự mua chủ động và các tỷ lệ sở hữu được công khai tại các công ty niêm yết. Khi họ là một cá mập thì dù có im lặng cỡ nào, sự di chuyển của họ cũng làm dậy sóng đại dương”, ông Tuấn nói về nhóm F0 chuyên nghiệp.

Ông Vicente cũng nhận thấy F0 với nguồn tiền lớn sẽ chú trọng vào giá trị và phân tích doanh nghiệp hơn, hơn là đầu tư “không biết sợ” của những F0 ít kiến thức hơn như nhân viên công sở hay tiểu thương hoặc người có tiền nhàn rỗi.