Cống Cầu Xe – dự án của tỉnh Hải Dương được thực hiện bằng nguồn vốn trái phiếu chính phủ.

Vốn huy động phù hợp với nhu cầu và tiến độ sử dung

Trong năm 2020, mặc dù đại dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến hầu hết các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế nước ta, nhưng ngành Tài chính vẫn được Thủ tướng Chính phủ đánh giá là có một năm thành công nhất (tính chung giai đoạn 2016 – 2020) trên các lĩnh vực. Sự thành công này có đóng góp không nhỏ của Kho bạc Nhà nước (KBNN) trong việc huy động vốn cho ngân sách nhà nước (NSNN) thông qua phát hành trái phiếu chính phủ (TPCP) tại thị trường trong nước.

Báo cáo từ KBNN, tổng khối lượng TPCP phát hành trong năm 2020 đạt 333.042,5 tỷ đồng, bằng 98,2% kế hoạch năm, đạt mức cao nhất từ trước tới nay. Trong đó, toàn bộ khối lượng TPCP phát hành được thực hiện theo phương thức đấu thầu qua Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội. Kỳ hạn phát hành TPCP bình quân cả năm 2020 đạt 13,94 năm, lãi suất phát hành bình quân chỉ ở mức 2,86%/năm.

Trên cơ sở đánh giá nhu cầu các nhà đầu tư và cân đối cơ cấu dòng tiền trả nợ hàng năm của ngân sách nhà nước với mục tiêu tiếp tục tái cơ cấu danh mục nợ Chính phủ, Kho bạc Nhà nước đã thông báo kế hoạch phát hành trái phiếu chính phủ năm 2021, trong đó sẽ phân bổ khối lượng đối với từng loại kỳ hạn. Cụ thể, kỳ hạn 5 năm phát hành khối lượng 20.000 tỷ đồng; kỳ hạn 7 năm phát hành 15.000 tỷ đồng; kỳ hạn 10 năm phát hành 120.000 tỷ đồng; kỳ hạn 15 năm phát hành 135.000 tỷ đồng; kỳ hạn 20 năm phát hành 30.000 tỷ đồng và kỳ hạn 30 năm phát hành 30.000 tỷ đồng.

Cũng theo báo cáo từ KBNN, số vốn huy động được qua TPCP đã giúp đảm bảo cho NSNN đủ nguồn vốn cân đối để chi cho các dự án, công trình trọng điểm trong kế hoạch đầu tư phát triển kinh tế – xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, nguồn vốn này còn giúp thị trường tài chính hoạt động ổn định, theo đó ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của thị trường TPCP trong vai trò kênh huy động vốn hiệu quả của NSNN.

Vốn TPCP được huy động phù hợp với nhu cầu, tiến độ sử dụng vốn của ngân sách (tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, kế hoạch trả nợ của NSNN) và tình hình thị trường đảm bảo hiệu quả sử dụng vốn vay. Bên cạnh đó, với kỳ hạn vay dài, lãi suất thấp, vay TPCP giúp tiết kiệm đáng kể chi phí vay của NSNN, tăng hiệu quả quản lý NSNN và quản lý nợ công.

Trái phiếu chính phủ năm 2021 sẽ linh hoạt trong cơ cấu kỳ hạn

Năm 2021 mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi là năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội đảng lần thứ XIII, đồng thời là năm đầu tiên thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội 10 năm 2021 – 2030, Kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2025 và các kế hoạch 5 năm tài chính ngân sách, nợ công, đầu tư công trung hạn… Với mục tiêu kép vừa phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội, ngành Tài chính đang cùng với các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ để đạt các mục tiêu cụ thể đã được Chính phủ đề ra như tăng trưởng GDP 6,5%, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát ở mức dưới 4%.

Tại Nghị quyết số 128/2020/QH14 về dự toán NSNN năm 2021, Quốc hội đã phê duyệt tổng mức vay của ngân sách trung ương năm 2021 xấp xỉ 580.000 tỷ đồng. Nhiệm vụ vay của Chính phủ thông qua phát hành TPCP tại thị trường trong nước được Bộ Tài chính giao KBNN là 350.000 tỷ đồng.

Ông Lưu Hoàng, Cục trưởng Cục Quản lý Ngân quỹ – KBNN cho biết, để đảm bảo liên tục thị trường, KBNN đã công khai lịch biểu đấu thầu TPCP trên trang thông tin điện tử Bộ Tài chính, KBNN và Sở Giao dịch chứng khoán. Đồng thời, KBNN đã tổ chức đấu thầu phát hành TPCP ngay từ đầu năm để cung cấp hàng hóa cho thị trường giao dịch.

Trên cơ sở đánh giá nhu cầu các nhà đầu tư và cân đối cơ cấu dòng tiền trả nợ hàng năm của NSNN với mục tiêu tiếp tục tái cơ cấu danh mục nợ Chính phủ, KBNN đã thông báo kế hoạch phát hành TPCP năm 2021, trong đó sẽ phân bổ khối lượng đối với từng loại kỳ hạn. Cụ thể, kỳ hạn 5 năm phát hành khối lượng 20.000 tỷ đồng; kỳ hạn 7 năm phát hành 15.000 tỷ đồng; kỳ hạn 10 năm phát hành 120.000 tỷ đồng; kỳ hạn 15 năm phát hành 135.000 tỷ đồng; kỳ hạn 20 năm phát hành 30.000 tỷ đồng và kỳ hạn 30 năm phát hành 30.000 tỷ đồng.

Đồng thời, trong quá trình điều hành thị trường thực tế, tùy nhu cầu vốn của NSNN và nhu cầu trái phiếu từng thời điểm, KBNN có thể điều chỉnh cơ cấu kỳ hạn phù hợp, đảm bảo huy động đủ vốn cho NSNN theo kế hoạch đã thông báo.

Để hoàn thành kế hoạch huy động vốn năm 2021, KBNN đã đề ra 3 mục tiêu:

Thứ nhất, phấn đấu hoàn thành kế hoạch huy động vốn thông qua phát hành TPCP năm 2021, đáp ứng đầy đủ, phù hợp với kế hoạch trả nợ của NSNN và tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Thứ hai, tiếp tục thực hiện tái cơ cấu danh mục nợ Chính phủ thông qua phát hành đa dạng kỳ hạn TPCP, hài hòa nghĩa vụ trả nợ của NSNN giữa các năm, giảm rủi ro đảo nợ trong ngắn hạn của NSNN và phát triển thị trường TPCP.

Thứ ba, gắn kết chặt chẽ quản lý nợ công, quản lý NSNN và quản lý ngân quỹ nhà nước để nâng cao hiệu quả quản lý và tiết kiệm chi phí vay nợ cho NSNN.

Tuy nhiên, cũng theo Cục trưởng Cục Quản lý Ngân quỹ, công tác phát hành TPCP của KBNN bên cạnh yêu cầu đáp ứng đủ nguồn vốn cho NSNN còn được yêu cầu gắn huy động vốn với tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đảm bảo vốn vay được sử dụng không lãng phí, tăng hiệu quả sử dụng vốn vay, hiệu quả quản lý nợ công. Bên cạnh đó, phát hành TPCP phải phù hợp với nhu cầu các nhà trên thị trường, duy trì lượng hàng hóa cho thị trường giao dịch và hướng thị trường TPCP trở thành thị trường chuẩn, tham chiếu cho các thị trường vốn khác.

Theo đó, để đạt được các mục tiêu đã đề ra, KBNN sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ các biến động trên thị trường tài chính tiền tệ, điều hành khối lượng cung trái phiếu ra thị trường phù hợp với nhu cầu các nhà đầu tư, huy động đủ 350.000 tỷ đồng (bao gồm cả phát hành TPCP cho Bảo hiểm xã hội), duy trì thị trường trái phiếu đầy đủ hàng hóa, hoạt động thường xuyên, liên tục, là kênh huy động vốn hiệu quả của NSNN tại mọi thời điểm.

Đồng thời, trong năm nay, KBNN cũng tập trung phát hành TPCP theo phương thức đấu thầu, thực hiện hàng tuần qua Sở Giao dịch chứng khoán với thủ tục đơn giản, công khai, minh bạch. Bên cạnh đó, KBNN tiếp tục thực hiện phát hành linh hoạt các kỳ hạn TPCP đáp ứng nhu cầu các nhà đầu tư và đảm bảo hài hòa dòng tiền đáo hạn giữa các năm, tránh rủi ro thanh khoản cho NSNN và ảnh hưởng đến các chỉ tiêu an toàn nợ công.

Ngoài ra, lãi suất phát hành TPCP cũng sẽ được KBNN điều hành theo hướng ổn định, bám sát lãi suất thị trường, phù hợp với chủ trương điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước; đảm bảo khối lượng vốn vay theo nhu cầu sử dụng của NSNN; gắn kết quản lý ngân quỹ và quản lý nợ công để ổn định thị trường, tăng hiệu quả quản lý nợ và quản lý ngân sách.

Tiếp đó, KBNN sẽ triển khai phát hành trái phiếu chuẩn để nhà tạo lập thị trường thực hiện nghĩa vụ chào giá cam kết chắc chắn theo quy định tại Nghị định số 95/2018/NĐ-CP ngày 30/6/2018 của Chính phủ để tăng cường thanh khoản cho thị trường TPCP.

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống đấu thầu trái phiếu chính phủ

Trong năm 2020, Bộ Tài chính đã lên kế hoạch sửa đổi Thông tư số 48/2019/TT-BTC ngày 8/8/2019 đối với các nội dung về trích lập dự phòng trái phiếu chính phủ đồng thời hoàn thiện, nâng cấp hệ thống đấu thầu để việc đấu thầu hoán đổi trái phiếu chính phủ trong thời gian tới được thực hiện hoàn toàn bằng điện tử, tạo thuận lợi cho các nhà đầu tư tham gia thị trường.

Vân Hà