Để tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhà ở xã hội hiện nay, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ bổ sung thêm 3.000 tỷ đồng vốn tín dụng cho nhà ở xã hội.

Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Thủ tướng về đề xuất bổ sung vốn tín dụng cho nhà ở xã hội. Cụ thể, việc phát triển nhà ở xã hội mới chỉ đạt khoảng 30% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030.

Cơ quan này đề nghị Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, bổ sung kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016-2020 để thực hiện chính sách nhà ở xã hội.

Theo đó, bổ sung vốn cho Ngân hàng Chính sách xã hội 3.000 tỷ đồng; cấp hơn 3.431 tỷ đồng cho các tổ chức tín dụng theo đề nghị của Ngân hàng Nhà nước để bù lãi suất cho vay trong năm 2018.

Cơ quan quản lý cho rằng các dự án nhà ở xã hội đang bị ách tắc đầu ra. Ảnh minh họa: Lê Quân

Hiện nay, việc phát triển nhà ở xã hội tiến triển chậm, nhiều khó khăn, ách tắc. Nguyên nhân do lượng vốn ngân sách bố trí cho Ngân hàng Chính sách xã hội trong giai đoạn 2018-2020 là 1.262 tỷ đồng/9.000 tỷ đồng, chỉ đáp ứng được khoảng 13% so với yêu cầu của Ngân hàng Chính sách xã hội.

Riêng năm 2018, ngân hàng này chỉ được giao 500 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa giải ngân.

Theo quy định, với số vốn được giao 500 tỷ đồng thì Ngân hàng Chính sách xã hội chỉ huy động thêm được 500 tỷ đồng để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội, và chỉ cho vay đối với hộ gia đình, cá nhân, chủ đầu tư không được vay. Trong khi đó, nguồn vốn để cấp bù lãi suất cho các tổ chức tín dụng cho vay thực hiện chính sách nhà ở xã hội đến nay vẫn chưa được bố trí.

Cũng theo Bộ Xây dựng, không có nguồn vốn để tiếp tục cho vay sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng theo quy định của Chính phủ đã giải ngân hết vào cuối tháng 12/2016.

Báo cáo của địa phương cho thấy hiện nay có 206 dự án nhà ở xã hội với quy mô xây dựng khoảng 168.700 căn hộ, tổng diện tích khoảng 8.435.000 m2 đang bị chậm tiến độ hoặc tạm dừng thi công. Trong đó có một số chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội có nhu cầu xin chuyển đổi sang dự án nhà ở thương mại; số lượng nhà ở xã hội hoàn thành, đưa vào sử dụng trong thời gian gần đây rất hạn chế.

Không nhiều địa phương làm được nhà xã hội giá rẻ như Bình Dương vì quá nhiều rào cản. Ảnh: Zen Nguyễn.

Bộ Xây dựng lý giải tình trạng trên có nhiều nguyên nhân, mà việc không bố trí được nguồn vốn ngân sách để thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 100 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, là nguyên nhân chủ yếu.

Trong thời gian vừa qua, Bộ đã nhận được một số ý kiến của các Đại biểu Quốc hội, kiến nghị Nhà nước sớm bố trí nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách theo quy định của pháp luật về nhà ở. Qua đó tiếp tục cho vay nhằm tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhà ở xã hội đang bị ách tắc. Đồng thời tạo điều kiện cho người nghèo, người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp được vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội.

Liên quan đến đề xuất bổ sung vốn vay của Bộ Xây dựng, ngày 30/5, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cũng có văn bản đề nghị Thủ tướng quan tâm xem xét, chỉ đạo sớm giải quyết kiến nghị của Bộ Xây dựng, tạo điều kiện thực hiện hiệu quả chính sách nhà ở xã hội trong giai đoạn 2018-2020.

Theo HoREA, Nhà nước chưa bố trí nguồn vốn từ ngân sách để thực hiện chính sách nhà ở xã hội vì nhiều lý do. Trong đó vướng mắc lớn nhất là “danh mục chi thực hiện chính sách nhà ở xã hội” chưa được cập nhật, bổ sung vào Nghị quyết số 1023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về danh mục được ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020. Vì thế, trong Nghị quyết chưa có danh mục chi này để Chính phủ có căn cứ thực hiện.