Ngành phân phối ôtô gặp nhiều thách thức trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Ảnh: T.L.

Báo cáo tài chính quý IV và cả năm 2023 của các doanh nghiệp phân phối ôtô trong nước cho thấy bức tranh kinh doanh ảm đạm của ngành công nghiệp này trong năm vừa qua. Trong đó, một loạt nhà phân phối ôtô lớn như Savico, Haxaco, City Auto đều đối mặt tình trạng suy giảm doanh thu và lợi nhuận.

Lợi nhuận đại lý phân phối ôtô giảm mạnh

Cụ thể, doanh nghiệp phân phối ôtô lớn nhất Việt Nam – CTCP Dịch vụ Tổng hợp Sài Gòn – Savico (HoSE: SVC) vừa trải qua một năm kinh doanh sụt giảm mạnh cả về doanh thu lẫn lợi nhuận.

Riêng trong quý cuối năm ngoái, doanh thu thuần của nhà phân phối xe hơi này đạt hơn 6.500 tỷ đồng, giảm 6% so với cùng kỳ năm 2022. Bên cạnh đó, trong 3 tháng cuối năm ngoái, chi phí tài chính của công ty đã tăng gần gấp đôi, chi phí bán hàng tăng hơn 6%, trong khi chi phí quản lý doanh nghiệp chỉ tiết giảm nhẹ gần 3%.

Kết quả, doanh nghiệp phân phối ôtô lớn nhất thị trường trong nước báo lãi sau thuế vỏn vẹn chưa tới 5 tỷ đồng trong quý cuối năm ngoái, giảm hơn 97% so với cùng kỳ năm liền trước.

Lũy kế cả năm 2023, Savico ghi nhận doanh thu thuần đạt hơn 20.800 tỷ đồng, giảm 2% so với năm 2022, lợi nhuận sau thuế chỉ đạt hơn 38 tỷ đồng, giảm tới 93%. Đây cũng là mức lợi nhuận thấp nhất của nhà bán lẻ ôtô này kể từ năm 2006 đến nay.

Năm vừa qua, Savico đặt mục tiêu hơn 29.600 tỷ đồng doanh thu và 439 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Như vậy, doanh nghiệp này chỉ hoàn thành khoảng 70% chỉ tiêu doanh thu và hơn 8% kế hoạch lợi nhuận năm ngoái.

Không chỉ Savico, đại lý phân phối lớn nhất của Mercedes-Benz Việt Nam – Haxaco cũng ghi nhận kết quả kinh doanh không mấy khả quan trong năm vừa qua.

Theo báo cáo tài chính riêng quý IV/2023, CTCP Dịch vụ ôtô Hàng Xanh – Haxaco (HoSE:HAX) đã ghi nhận doanh thu thuần đạt gần 1.100 tỷ đồng, giảm tới 33% so với cùng kỳ năm 2022. Lợi nhuận sau thuế đạt hơn 22 tỷ đồng, giảm gần một nửa.

Lũy kế cả năm ngoái, Haxaco chỉ ghi nhận hơn 3.900 tỷ đồng doanh thu thuần và lãi ròng vỏn vẹn 37 tỷ đồng, giảm lần lượt 41% và hơn 84% so với năm liền trước. Đây cũng là mức lợi nhuận thấp nhất của nhà bán lẻ ôtô này kể từ năm 2016 đến nay.

Bên cạnh đó, đại lý lớn nhất của Ford Việt Nam – City Auto cũng không thể hoàn thành mục tiêu kinh doanh năm vừa qua.

Báo cáo tài chính của CTCP City Auto (HoSE: CTF) ghi nhận doanh thu thuần tăng 13% so với cùng kỳ, đạt 7.100 tỷ đồng. Trong khi đó, lãi ròng cả năm của doanh nghiệp giảm tới 61%, chỉ đạt 43 tỷ đồng.

Năm 2023, City Auto đặt mục tiêu doanh thu gần 9.000 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt hơn 170 tỷ đồng. Như vậy, doanh nghiệp phân phối ôtô này mới thực hiện được 82% kế hoạch doanh thu và 32% mục tiêu lợi nhuận năm.

Sức mua yếu

Năm 2023 là một năm khó khăn đối với ngành phân phối ôtô do ảnh hưởng trực diện từ suy thoái kinh tế, sức mua giảm mạnh. Do đó, các nhà phân phối lớn trên thị trường như Savico, Haxaco và City Auto đều phải hy sinh lợi nhuận vào cuộc đua tăng ưu đãi.

Ban lãnh đạo Savico cho biết tình hình kinh doanh của thị trường ôtô quý IV/2023 vẫn gặp nhiều khó khăn, các đơn vị thành viên trong hệ thống Savico phải tăng chi phí kinh doanh nhằm duy trì sản lượng bán hàng.

Điều này dẫn đến lợi nhuận gộp, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh suy giảm và chi phí bán hàng tăng trong khi doanh thu giảm nhẹ so với cùng kỳ năm 2022.

Còn với phân khúc xe sang, theo ban lãnh đạo Haxaco, hiệu quả kinh doanh năm vừa qua sụt giảm do nhu cầu tiêu dùng xe sang chưa được cải thiện đáng kể do người tiêu dùng có xu hướng chờ đợi tín hiệu tích cực hơn của nền kinh tế.

Theo giải trình từ phía City Auto, năm 2023, thị trường kinh doanh ôtô sụt giảm do suy thoái toàn cầu, qua đó ảnh hưởng mạnh đến sức mua, sức tiêu dùng đối với mặt hàng ôtô, các doanh nghiệp trong ngành đều bị ảnh hưởng chung.

Ôtô nhập khẩu nguyên chiếc trong năm 2023 cũng ghi nhận sụt giảm mạnh. Ảnh: Tùng Tin.

Theo báo cáo từ Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA), lượng ôtô tiêu thụ tại Việt Nam trong năm 2023 đạt gần 302.000 xe, giảm tới 25% theo năm. Hầu hết hãng cũng như top 10 xe bán chạy nhất thị trường đều ghi nhận doanh số giảm so với năm 2022.

Như vậy, dù được áp dụng chính sách giảm phí trước bạ với khoảng thời gian tương tự, doanh số xe lắp ráp trong năm 2023 vẫn giảm 20% so với cùng kỳ năm trước, còn ôtô nhập khẩu cũng giảm 32% về lượng tiêu thụ. Số lượng ôtô lắp ráp tại Việt Nam trong cả năm 2023 lại sụt giảm 27% so với năm trước, dừng lại ở mức 347.400 xe sau 12 tháng.

Báo cáo của Tổng cục Hải quan cũng cho thấy trong cả năm 2023, đã có tổng cộng 118.942 ôtô nguyên chiếc các loại hoàn tất thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam với tổng giá trị kim ngạch trên 2,83 tỷ USD.

Nếu so với cùng kỳ năm 2022, nhóm hàng ôtô nhập khẩu nguyên chiếc trong năm vừa rồi đã giảm 32% về số lượng và thấp hơn đến 26% về giá trị kim ngạch.